Chương 7. Tâm trí và Thiền

Osho - Nhận biết

Phần II: Nhiều bệnh, một đơn thuốc

Chương 7. Tâm trí và Thiền

Khi tâm trí không có ý nghĩ, nó là thiền.

Tâm trí là không ý nghĩ trong hai trạng thái - hoặc trong giấc ngủ say hoặc trong thiền. Nếu bạn nhận biết và ý nghĩ biến mất, nó là thiền. Nếu ý nghĩ biến mất và bạn trở nên không nhận biết, nó là ngủ say.

Ngủ say và thiền có cái gì đó tương tự và cái gì đó khác biệt. Một điều là tương tự - trong cả hai, suy nghĩ biến mất. Một điều là khác biệt - trong ngủ say, nhận biết cũng biến mất, nhưng trong thiền nó còn lại. Cho nên thiền là tương đương với ngủ say cộng với nhận biết. Bạn được thảnh thơi, như trong ngủ say, và vậy mà vẫn nhận biết, đầy thức tỉnh - và điều đó đem bạn tới cánh cửa của điều huyền bí.

Trong ngủ say bạn đi vào trong vô trí, nhưng vô nhận biết. Bạn không biết mình được đưa tới đâu, mặc dầu vào buổi sáng bạn sẽ cảm thấy tác động và hiệu quả. Nếu nó đã là giấc ngủ say, thực sự đẹp, không giấc mơ quấy rối bạn, vào buổi sáng bạn sẽ cảm thấy tươi tắn, sảng khoái, sống động, lại trẻ trung, lại đầy say mê và tinh tuý. Nhưng bạn không biết nó đã xảy ra thế nào, bạn đã đi đâu. Bạn đã được mang vào một loại hôn mê sâu, cứ dường như bạn được cho thuốc mê mào đó và thế rồi bạn được đưa tới bình diện khác, nơi bạn đã đi tới tươi tắn, trẻ trung, sảng khoái.

Trong thiền điều đó xảy ra mà không có thuốc mê.

Cho nên, thiền nghĩa là vẫn còn thảnh thơi khi bạn trong giấc ngủ say và vậy mà vẫn tỉnh táo. Giữ nhận biết ở đó - để ý nghĩ biến mất, nhưng nhận biết phải được duy trì. Và điều này không khó, chỉ có điều chúng ta đã không thử nó, có vậy thôi. Nó giống như việc bơi: nếu bạn không thử nó, nó có vẻ khó. Nó có vẻ nguy hiểm nữa, và bạn không thể tin được làm sao mọi người có thể bơi bởi vì bạn đơn giản chìm! Nhưng một khi bạn đã thử nó một chút ít, nó lại thành dễ dàng; nó rất tự nhiên.

Bây giờ một nhà khoa học ở Nhật đã chứng minh điều đó bằng thực nghiệm rằng đứa trẻ sáu tháng tuổi có khả năng bơi; chỉ cần cho nó cơ hội. Ông ấy đã dạy nhiều đứa trẻ sáu tháng tuổi bơi; ông ấy đã làm phép màu! Ông ấy nói ông ấy sẽ thử với đứa trẻ nhỏ hơn nữa. Cứ dường như nghệ thuật bơi là sẵn có; chúng ta chỉ phải cho nó cơ hội và nó bắt đầu vận hành. Đó là lí do tại sao, một khi bạn đã học bơi, bạn không bao giờ quên được nó. Bạn có thể không bơi trong bốn mươi năm, năm mươi năm, nhưng bạn không thể quên được nó. Nó không phải là cái gì đó ngẫu nhiên, nó là cái gì đó tự nhiên; đó là lí do tại sao bạn không thể quên được nó.

Thiền cũng tương tự; nó là cái gì đó sẵn có. Bạn chỉ phải tạo ra không gian cho nó vận hành; chỉ cho nó cơ hội thôi.

Tâm trí là gì? Tâm trí không phải là vật, mà là biến cố. Vật có chất liệu trong nó, biến cố chỉ là quá trình. Vật giống như tảng đá, biến cố giống như sóng - nó tồn tại, nhưng không có chất liệu. Nó hệt như biến cố giữa gió và đại dương, một quá trình, một hiện tượng.

Đây là điều đầu tiên cần được hiểu, rằng tâm trí là quá trình giống như sóng hay giống như dòng sông, nhưng nó không có chất liệu trong nó. Nếu nó có chất liệu, thế thì nó không thể bị tan biến đi. Nếu nó không có chất liệu, nó có thể biến mất không để lại dấu vết đằng sau.

Khi sóng biến mất trong đại dương, cái gì còn lại đằng sau? Chẳng cái gì cả, thậm chí không một dấu vết. Cho nên những người đã biết, họ nói tâm trí giống như con chim bay trong bầu trời - không dấu chân để lại sau, thậm chí không một dấu vết. Con chim bay nhưng không để lại con đường nào, không dấu chân.

Tâm trí là quá trình. Thực tế, tâm trí không tồn tại - chỉ ý nghĩ, ý nghĩ di chuyển nhanh tới mức bạn nghĩ và cảm thấy rằng cái gì đó tồn tại ở đó liên tục. Ý nghĩ này tới, ý nghĩ khác tới, ý nghĩ khác nữa, và chúng cứ tiếp diễn... lỗ hổng nhỏ thế bạn không thể thấy được khoảng giữa ý nghĩ này và ý nghĩ khác. Cho nên hai ý nghĩ trở nên được nối lại, chúng trở thành sự liên tục, và bởi vì sự liên tục đó mà bạn nghĩ có tâm trí.

Có ý nghĩ - không có "tâm trí." Cũng như có điện tử - không có "vật chất." Ý nghĩ là điện tử của tâm trí. Cũng như đám đông... đám đông tồn tại theo một nghĩa nào đó, không tồn tại theo nghĩa khác. Chỉ cá nhân mới tồn tại, nhưng nhiều cá nhân tụ lại cho cảm giác cứ dường như họ là một. Quốc gia tồn tại và không tồn tại - chỉ cá nhân có đó. Cá nhân là điện tử của quốc gia, của sự liên tục, của đám đông.

Ý nghĩ tồn tại - tâm trí không tồn tại; tâm trí chỉ là dáng vẻ bề ngoài. Và khi bạn nhìn sâu hơn vào trong tâm trí, nó biến mất. Thế thì có ý nghĩ, nhưng khi "tâm trí" đã biến mất và chỉ từng ý nghĩ tồn tại, nhiều điều lập tức được giải quyết. Điều thứ nhất là ở chỗ ngay lập tức bạn đi tới biết rằng ý nghĩ giống như mây - chúng tới rồi đi, và bạn là bầu trời. Khi không có tâm trí, ngay lập tức cảm nhận đi tới là bạn không còn dính líu vào ý nghĩ - ý nghĩ có đó, đi qua bạn như mây trôi qua bầu trời, hay gió thổi qua rặng cây. Ý nghĩ đi qua bạn, và chúng có thể đi qua bởi vì bạn là cái trống rỗng bao la. Không có cản trở, không có chướng ngại. Không bức tường nào tồn tại để ngăn cản chúng; bạn không phải là hiện tượng bức tường. Bầu trời của bạn là mở vô hạn; ý nghĩ tới và đi. Và một khi bạn bắt đầu cảm thấy rằng ý nghĩ tới và đi, và bạn là người quan sát, nhân chứng, việc làm chủ tâm trí được đạt tới.

Tâm trí không thể bị kiểm soát theo nghĩa bình thường. Ngay chỗ đầu tiên, bởi vì nó không có, làm sao bạn có thể kiểm soát được nó? Chỗ thứ hai, ai sẽ kiểm soát tâm trí? Bởi vì không ai tồn tại bên ngoài tâm trí và khi tôi nói không ai tồn tại, tôi ngụ ý rằng không người nào tồn tại bên ngoài tâm trí, cái không. Ai sẽ kiểm soát tâm trí? Nếu ai đó đang kiểm soát tâm trí, thế thì nó sẽ chỉ là một phần, một đoạn của tâm trí đang kiểm soát đoạn khác của tâm trí. Đó chính là điều bản ngã là gì.

Tâm trí không thể bị kiểm soát theo cách đó. Nó không có, và không có ai để kiểm soát nó. Cái trống rỗng bên trong có thể thấy nhưng không thể kiểm soát được. Nó có thể nhìn nhưng không thể kiểm soát - nhưng chính cái nhìn là việc kiểm soát, chính hiện tượng quan sát, chứng kiến, trở thành việc làm chủ bởi vì tâm trí biến mất.

Cũng như là trong đêm tối bạn chạy nhanh bởi vì bạn trở nên sợ hãi ai đó đuổi theo bạn. Và ai đó chẳng là gì ngoài cái bóng riêng của bạn, và bạn càng chạy nhanh, cái bóng lại càng gần bạn hơn. Bạn chạy nhanh bao nhiêu cũng chẳng tạo ra khác biệt gì; cái bóng có đó. Bất kì khi nào bạn nhìn lại, cái bóng đều có đó. Đó không phải là cách trốn khỏi nó, và đó không phải là cách kiểm soát nó. Bạn sẽ phải nhìn sâu vào trong cái bóng. Đứng tĩnh lặng và nhìn sâu vào trong cái bóng và cái bóng biến mất bởi vì cái bóng không có; nó chỉ là việc thiếu vắng ánh sáng.

Tâm trí không là gì ngoài việc thiếu vắng sự hiện diện của bạn. Khi bạn ngồi im lặng, khi bạn nhìn sâu vào trong tâm trí, tâm trí đơn giản biến mất. Ý nghĩ sẽ còn lại, chúng mang tính tồn tại, nhưng tâm trí sẽ không được tìm thấy.

Nhưng khi tâm trí qua đi, thế thì cảm nhận thứ hai trở thành có thể: bạn có thể thấy rằng ý nghĩ không phải là của bạn. Tất nhiên chúng tới, và đôi khi chúng nghỉ lại một chút trong bạn, và thế rồi chúng đi. Bạn có thể là chỗ nghỉ ngơi, nhưng chúng không bắt nguồn trong bạn. Bạn đã bao giờ để ý rằng thậm chí không một ý nghĩ nào đã nảy sinh ra từ bạn không? Không một ý nghĩ nào đã tới qua bản thể bạn; chúng bao giờ cũng tới từ bên ngoài. Chúng không thuộc vào bạn - vô gốc gác, vô gia cư, chúng lơ lửng. Thỉnh thoảng chúng nghỉ lại trong bạn, có vậy thôi, giống như đám mây nghỉ lại trên đỉnh núi. Thế rồi chúng sẽ đi trên con đường riêng của chúng; bạn không cần làm gì cả. Nếu bạn đơn giản quan sát, việc kiểm soát được đạt tới.

Từ kiểm soát không hay lắm, bởi vì từ không thể nào hay lắm được. Từ thuộc vào tâm trí, thuộc vào thế giới của ý nghĩ. Từ không thể rất, rất xuyên thấu; chúng nông cạn. Từ kiểm soát không hay bởi vì không có ai để kiểm soát và không có ai để bị kiểm soát cả. Nhưng về chủ định, nó giúp việc hiểu điều nào đó xảy ra: khi bạn nhìn sâu, tâm trí bị kiểm soát - bỗng nhiên bạn đã trở thành người chủ. Ý nghĩ có đó, nhưng chúng không còn làm chủ bạn nữa. Chúng không thể làm gì với bạn được, chúng đơn giản tới và đi; bạn vẫn còn không bị đụng chạm tới giống như bông sen trong màn mưa. Giọt nước rơi lên cánh hoa nhưng chúng cứ tuột đi, chúng thậm chí không chạm tới. Hoa sen vẫn còn không bị chạm tới.

Đó là lí do tại sao ở phương Đông hoa sen trở thành có ý nghĩa thế, trở thành biểu tượng thế. Biểu tượng lớn nhất đã bắt nguồn từ phương Đông là hoa sen. Nó mang toàn thể nghĩa của tâm thức phương Đông. Nó nói, "Giống hoa sen, có vậy thôi. Vẫn còn không bị động chạm và bạn đang trong kiểm soát. Vẫn còn không bị động chạm và bạn là người chủ."

Cho nên từ một quan điểm nào đó, tâm trí giống như sóng - sự rối loạn. Khi đại dương êm đềm và yên tĩnh, không rối loạn, sóng không có đó. Khi đại dương bị khuấy động trong triều cường hay gió mạnh, khi sóng lớn nảy sinh và toàn thể bề mặt chỉ là hỗn độn, tâm trí tồn tại theo một quan điểm nào đó. Đây là tất cả những biểu dụ chỉ để giúp bạn hiểu phẩm chất nào đó ở bên trong, cái không thể được nói qua lời. Những biểu dụ này mang tính thơ ca. Nếu bạn cố gắng hiểu chúng với sự thông cảm, bạn sẽ đạt tới hiểu biết, nhưng nếu bạn cố gắng hiểu chúng theo logic, bạn sẽ bỏ lỡ vấn đề. Chúng là các biểu dụ.

Tâm trí là rối loạn của tâm thức, cũng như sóng là rối loạn của đại dương. Cái gì đó bên ngoài đã đi vào - gió. Cái gì đó từ bên ngoài đã xảy ra cho đại dương, hay cho tâm thức - gió, hay ý nghĩ, và có hỗn độn. Nhưng hỗn độn bao giờ cũng trên bề mặt. Sóng bao giờ cũng trên bề mặt. Không có sóng ở dưới sâu - không thể có được, bởi vì ở dưới sâu gió không thể vào được. Cho nên mọi thứ đều chỉ ở trên bề mặt. Nếu bạn đi vào bên trong, kiểm soát được đạt tới. Nếu bạn đi vào bên trong từ bề mặt bạn đi tới trung tâm - bỗng nhiên, bề mặt có thể vẫn bị rối loạn nhưng bạn không bị rối loạn.

Toàn thể khoa học về thiền không là gì ngoài việc định tâm, đi vào trung tâm, bắt rễ ở đó, trú ngụ ở đó. Và từ đó toàn thể cảnh quan thay đổi. Bây giờ sóng có thể vẫn có đó, nhưng chúng không với tới bạn được. Và bây giờ bạn có thể thấy chúng không thuộc vào bạn, đó chỉ là xung đột trên bề mặt với cái gì đó bên ngoài.

Và từ trung tâm, khi bạn nhìn, từ từ xung đột dừng lại. Từ từ bạn thảnh thơi. Từ từ bạn chấp nhận rằng tất nhiên có gió mạnh và sóng sẽ nảy sinh, nhưng bạn không lo lắng, và khi bạn không lo lắng, thậm chí sóng cũng có thể được tận hưởng. Chẳng cái gì sai trong chúng.

Vấn đề nảy sinh khi bạn cũng ở trên bề mặt. Bạn đang trong con thuyền nhỏ trên bề mặt, và gió mạnh tới và con sóng triều cao và toàn thể đại dương nổi điên -tất nhiên, bạn lo lắng, bạn sợ chết! Bạn đang bị nguy hiểm; bất kì khoảnh khắc nào sóng cũng có thể lật con thuyền nhỏ của bạn; bất kì khoảnh khắc nào cái chết cũng có thể xuất hiện. Bạn có thể làm gì với con thuyền nhỏ của mình? Làm sao bạn có thể kiểm soát được cái gì? Nếu bạn bắt đầu tranh đấu với sóng, bạn sẽ bị thất bại. Tranh đấu chẳng ích gì; bạn sẽ phải chấp nhận sóng. Thực tế, nếu bạn có thể chấp nhận sóng và để con thuyền của mình, dù nhỏ, đi theo chúng và không chống lại chúng, thế thì không có nguy hiểm. Sóng có đó; bạn đơn giản cho phép. Bạn đơn giản cho phép bản thân mình đi cùng với chúng, không chống lại chúng. Bạn trở thành một phần của chúng. Thế thì hạnh phúc vô biên nảy sinh.

Đó là toàn thể nghệ thuật lướt sóng - đi cùng sóng, không chống lại chúng. Cùng chúng - nhiều tới mức bạn không khác gì chúng. Việc lướt sóng có thể trở thành việc thiền lớn lao. Nó có thể cho bạn thoáng nhìn về cõi bên trong bởi vì nó không phải là tranh đấu, nó là buông bỏ. Một khi bạn biết rằng, ngay cả sóng cũng có thể được tận hưởng... và điều đó có thể được biết tới khi bạn nhìn vào toàn thể hiện tượng từ trung tâm.

Cũng như nếu bạn là lữ khách trong rừng và mây đã tụ tập, và có nhiều sét, và bạn đã lạc đường và bạn cố gắng vội vã về nhà. Đây là điều đang xảy ra trên bề mặt - lữ khách lạc đường, nhiều mây, nhiều sét; chẳng mấy chốc sẽ có cơn mưa cực to. Bạn đang tìm nhà, sự an toàn của nhà - thế rồi bỗng nhiên bạn đạt tới đó. Bây giờ bạn ngồi bên trong, bây giờ bạn chờ đợi mưa - bây giờ bạn có thể tận hưởng. Bây giờ sét có cái đẹp của riêng nó. Nó không đẹp vậy khi bạn đang ở ngoài, bị lạc trong rừng, nhưng bây giờ, ngồi trong nhà, toàn thể hiện tượng này cực kì hay. Bây giờ mưa tới và bạn tận hưởng. Bây giờ sét có đó và bạn tận hưởng, và sấm chớp ầm ầm trong mây, và bạn tận hưởng bởi vì bây giờ bạn an toàn bên trong.

Một khi bạn đạt tới trung tâm, bạn bắt đầu tận hưởng bất kì cái gì xảy ra trên bề mặt. Cho nên toàn thể sự việc là không tranh đấu trên bề mặt, mà thay vì thế lẩn vào trung tâm. Thế thì có việc làm chủ, và không kiểm soát nào đã bị áp đặt, việc làm chủ xảy ra một cách tự phát khi bạn được định tâm.

Định tâm trong tâm thức là làm chủ tâm trí.

Cho nên đừng cố gắng "kiểm soát tâm trí" - ngôn ngữ có thể dẫn bạn đi sai. Không ai có thể kiểm soát được, và những người cố gắng kiểm soát sẽ phát điên; họ đơn giản sẽ thần kinh, bởi vì cố gắng kiểm soát tâm trí không là gì ngoài một phần của tâm trí cố gắng kiểm soát phần khác của tâm trí.

Bạn là ai, người đang cố gắng kiểm soát? Bạn cũng là sóng - tất nhiên sóng tôn giáo, cố gắng kiểm soát tâm trí. Và có sóng phi tôn giáo nữa - có dục và có giận dữ và có ghen tị và sở hữu và hận thù, và cả triệu con sóng phi tôn giáo. Và thế rồi có các con sóng tôn giáo - thiền, tình yêu, từ bi. Nhưng đây tất cả đều trên bề mặt, của bề mặt, và trên bề mặt. Tôn giáo hay phi tôn giáo cũng chẳng khác biệt gì.

Tôn giáo thực là ở trung tâm, và ở trong cảnh quan xảy ra qua trung tâm. Ngồi trong nhà, bạn nhìn vào bề mặt riêng của mình - mọi thứ thay đổi bởi vì cảnh quan của bạn là mới. Bỗng nhiên bạn là người chủ. Thực tế, bạn kiểm soát nhiều tới mức bạn có thể để cho bề mặt không được kiểm soát. Điều này là tinh tế - bạn trong kiểm soát thế, được bắt rễ thế, không lo lắng về bề mặt, tới mức trong thực tế bạn có thể tận hưởng sóng và triều và bão. Nó là đẹp, nó cho năng lượng, nó cho sức mạnh - không có gì phải lo nghĩ về nó. Chỉ người yếu mới lo nghĩ về ý nghĩ. Chỉ người yếu mới lo nghĩ về tâm trí. Người mạnh hơn đơn giản hấp thu cái toàn thể, và họ giầu có hơn vì nó. Người mạnh hơn đơn giản không bao giờ bác bỏ cái gì.

Bác bỏ là do yếu đuối - bạn sợ. Người mạnh hơn thích hấp thu mọi thứ mà cuộc sống cho. Tôn giáo, phi tôn giáo, đạo đức, vô đạo đức, thiêng liêng, gian tà - chẳng tạo ra khác biệt gì; người mạnh hơn hấp thu mọi thứ. Và người đó giầu có vì điều đó. Người đó có chiều sâu khác biệt toàn bộ mà người tôn giáo thường không thể có được; họ là nghèo nàn và hời hợt.

Quan sát người tôn giáo thường đi tới đền chùa và tới tu viện và tới nhà thờ mà xem. Bạn bao giờ cũng thấy những người rất, rất nông cạn không có chiều sâu. Bởi vì họ đã bác bỏ các bộ phận của chính mình, họ đã trở nên què quặt. Họ theo một cách nào đó bị tê liệt.

Chẳng cái gì sai trong tâm trí, chẳng cái gì sai trong ý nghĩ. Nếu bất kì cái gì cũng sai, nó vẫn còn trên bề mặt - bởi vì thế thì bạn không biết cái toàn thể và chịu đựng không cần thiết bởi vì bộ phận cảm nhận bộ phận. Cảm nhận toàn thể là cần có, và đó là khả năng duy nhất từ trung tâm - bởi vì từ trung tâm bạn có thể nhìn tất cả xung quanh theo mọi chiều, mọi hướng, vào toàn thể ngoại vi của bản thể bạn. Và nó là bao la. Thực tế, nó cũng là ngoại vi của sự tồn tại. Một khi bạn được định tâm, dần dần bạn trở nên ngày một rộng hơn, ngày một lớn hơn, và bạn chấm dứt với việc là cái toàn thể, không ít hơn thế.

Từ quan điểm khác, tâm trí giống như bụi tích tụ trên quần áo của lữ khách. Và bạn đã du hành và du hành và du hành trong hàng triệu kiếp, và chưa bao giờ tắm cả. Nhiều bụi đã tụ lại, một cách tự nhiên - chẳng có gì sai trong nó cả; nó phải như vậy - nhiều tầng bụi và bạn nghĩ những tầng này là cá tính của bạn. Bạn đã trở nên bị đồng nhất thế với chúng, bạn đã sống với những tầng bụi này lâu tới mức chúng giống như da bạn. Bạn đã trở nên bị đồng nhất.

Tâm trí là quá khứ, kí ức, bụi bặm. Mọi người đều tích tụ nó - nếu bạn du hành, bạn sẽ tích bụi. Nhưng không cần bị đồng nhất với nó, không cần trở thành một với nó, bởi vì nếu bạn trở thành một với nó, thế thì bạn sẽ trong rắc rối bởi vì bạn không phải là bụi, bạn là tâm thức. Omar Khayyams nói, "Bụi về với bụi." Khi một người chết, điều gì xảy ra? - bụi trở về với bụi. Nếu bạn chỉ là bụi, thế thì mọi thứ sẽ trở về với bụi; chẳng cái gì sẽ còn lại đằng sau. Nhưng bạn chỉ là bụi, các tầng bụi, hay là cái gì đó bên trong bạn mà không phải là bụi chút nào, không phải là đất chút nào?

Đó là tâm thức của bạn, nhận biết của bạn. Nhận biết là bản thể bạn, tâm thức là bản thể bạn, còn bụi mà nhận biết thu thập quanh nó là tâm trí bạn.

Có hai cách xử trí với bụi này. Cách "tôn giáo" thông thường là lau sạch quần áo, kì cọ thân thể bạn thật kĩ. Nhưng các phương pháp đó không thể có ích nhiều. Dù bạn lau sạch quần áo tới đâu, quần áo cũng đã trở nên bẩn tới mức chúng vô phương cứu chữa. Bạn không thể lau sạch chúng được; ngược lại, bất kì cái gì bạn làm cũng có thể làm cho chúng bẩn hơn.

Chuyện xảy ra:

Mulla Nasruddin có lần tới tôi, và anh ấy là người say. Tay anh ấy run bần bật - ăn, uống trà, mọi thứ đều rớt lên quần áo anh ấy, cho nên mọi quần áo anh ấy đều lem nhem với trà và thức ăn và thế này thế nọ. Thế là tôi bảo Nasruddin, "Sao anh không tới nhà hoá học và tìm cái gì đó? Có giải pháp và những vết lem này có thể được tẩy đi."

Anh ta đi. Sau bẩy ngày anh ta quay lại; quần áo anh ta ở tình trạng còn tệ hơn, xấu hơn trước. Tôi hỏi, "Có chuyện gì vậy? Anh không tới nhà hoá học sao?" Anh ta nói, "Tôi tới rồi. Và giải pháp hoá chất đó thật tuyệt vời - nó có tác dụng. Mọi vết nhơ của trà và thức ăn đều hết. Bây giờ tôi cần giải pháp khác, bởi vì giải pháp đó đã để lại vết nhơ riêng của nó."

Người tôn giáo cung cấp cho bạn xà phòng và giải pháp hoá chất, những chỉ dẫn về cách tẩy vết bẩn, nhưng thế rồi những giải pháp đó để lại vết nhơ của riêng chúng. Đó là lí do tại sao người vô đạo đức có thể trở thành đạo đức nhưng vẫn còn bẩn - bây giờ theo cách đạo đức, nhưng người đó vẫn còn bẩn. Thỉnh thoảng tình huống lại còn tồi tệ hơn trước.

Người vô đạo đức theo nhiều cách là hồn nhiên, ít bản ngã. Người đạo đức có tất cả những cái vô đạo bên trong tâm trí, và người đó đã thu thập những thứ mới - đó là người đạo đức, người nghiêm khắc về luân lí, những thái độ bản ngã. Người đó cảm thấy cao siêu; người đó cảm thấy mình là người được chọn. Và mọi người khác đều bị kết án đoạ địa ngục; chỉ người đó mới lên thiên đường. Và tất cả những cái vô đạo vẫn còn ở bên trong, bởi vì bạn không thể kiểm soát được tâm trí từ bề mặt; không có cách nào. Nó đơn giản không xảy ra theo cách đó. Chỉ một kiểm soát tồn tại, và đó là cảm nhận từ trung tâm.

Tâm trí giống như bụi tích tụ qua hàng triệu cuộc hành trình. Quan điểm tôn giáo thực, quan điểm tôn giáo triệt để ngược lại với quan điểm bình thường, là đơn giản vứt quần áo đi. Đừng bận tâm giặt tẩy chúng, chúng không thể giặt được. Đơn giản làm như con rắn thoát ra khỏi bộ da cũ của nó và thậm chí không nhìn lại.

Từ quan điểm khác, tâm trí là quá khứ, kí ức, mọi kinh nghiệm được tích luỹ, theo một nghĩa nào đó. Tất cả những điều bạn đã làm, tất cả những điều bạn đã nghĩ, tất cả những điều bạn đã ham muốn, tất cả những điều bạn đã mơ - mọi thứ, toàn bộ quá khứ của bạn, kí ức của bạn - kí ức là tâm trí. Và chừng nào bạn còn chưa gạt bỏ kí ức, bạn sẽ không có khả năng làm chủ tâm trí.

Làm sao gạt bỏ được kí ức? Nó bao giờ cũng có đó, theo bạn. Thực tế, bạn là kí ức, cho nên làm sao gạt bỏ nó được? Bạn là ai ngoại trừ kí ức của mình? Khi tôi hỏi, "Bạn là ai?" bạn nói cho tôi tên bạn - đó là kí ức của bạn. Cha mẹ bạn đã cho bạn cái tên đó ở thời gian nào đó trước đây. Tôi hỏi bạn, "Bạn là ai?" và bạn nói về gia đình bạn, cha bạn, mẹ bạn - đó là kí ức. Tôi hỏi bạn, "Bạn là ai?" và bạn nói cho tôi về giáo dục của bạn, bằng cấp của bạn, rằng bạn có bằng thạc sĩ nghệ thuật, hay bạn có bằng tiến sĩ, hay bạn là kĩ sư hay kiến trúc sư. Đó là kí ức.

Khi tôi hỏi bạn, "Bạn là ai?" nếu thực sự bạn nhìn vào bên trong, câu trả lời duy nhất của bạn có thể là "tôi không biết." Bất kì cái gì bạn sẽ nói đều sẽ là kí ức, không phải bạn. Câu trả lời thực duy nhất, đích thực có thể là "tôi không biết," bởi vì biết bản thân mình là điều cuối cùng. Tôi có thể trả lời tôi là ai, nhưng tôi sẽ không trả lời. Bạn không thể trả lời được bạn là ai, nhưng bạn lại sẵn sàng với câu trả lời. Những người biết, họ giữ im lặng về điều này. Bởi vì nếu tất cả kí ức đều bị bỏ đi, và mọi ngôn ngữ bị bỏ đi, thế thì tôi là ai không thể được nói ra. Tôi có thể nhìn vào bạn, tôi có thể cho bạn một cử chỉ; tôi có thể sống cùng bạn, với toàn thể bản thể của tôi - đó là câu trả lời của tôi. Nhưng câu trả lời không thể được cho trong lời bởi vì bất kì điều gì được cho trong lời đều sẽ là một phần của kí ức, một phần của tâm trí, không phải là của tâm thức.

Làm sao loại bỏ kí ức này? Quan sát chúng, chứng kiến chúng. Và bao giờ cũng nhớ lấy, "Điều này đã xảy ra cho mình, nhưng điều này không phải là mình." Tất nhiên bạn đã được sinh ra trong gia đình nào đó, nhưng điều này không phải là bạn; nó đã xảy ra cho bạn, một biến cố bên ngoài bạn. Tất nhiên ai đó đã cho bạn cái tên; nó có tiện dụng của nó, nhưng cái tên không phải là bạn. Tất nhiên bạn có hình dạng, nhưng hình dạng không phải là bạn; hình dạng chỉ là ngôi nhà bạn ngẫu nhiên ở trong đó. Hình dạng chỉ là thân thể mà bạn ngẫu nhiên ở trong đó. Và thân thể được trao cho bạn bởi cha mẹ bạn - nó là món quà, nhưng nó không phải là bạn.

Quan sát và khu biệt. Đây là điều ở phương Đông gọi là vivek, khu biệt - bạn khu biệt liên tục. Cứ giữ khu biệt - một khoảnh khắc tới khi bạn đã khử bỏ tất cả mọi cái không là bạn. Bỗng nhiên, trong trạng thái đó, bạn lần đầu tiên đối diện với bản thân mình, bạn đương đầu với bản thể riêng của mình. Cứ cắt bỏ đi mọi đồng nhất mà bạn không là - gia đình, thân thể, tâm trí. Trong cái trống rỗng đó, khi mọi thứ không phải là bạn đã bị vứt đi, bỗng nhiên bản thể bạn lộ ra. Lần đầu tiên bạn đương đầu với bản thân mình, và việc đương đầu đó trở thành việc làm chủ.

Suy nghĩ không thể bị dừng lại - không phải là nó không dừng, nhưng nó không thể bị dừng lại. Nó dừng theo cách riêng của nó. Sự phân biệt này phải được hiểu; bằng không bạn có thể phát điên đi săn đuổi tâm trí mình.

Vô trí không nảy sinh bởi việc dừng suy nghĩ. Khi suy nghĩ không còn nữa, vô trí hiện hữu. Chính nỗ lực dừng lại sẽ tạo ra nhiều lo lắng hơn, nó sẽ tạo ra xung đột, nó sẽ làm cho bạn chia chẻ. Bạn sẽ trong rối loạn thường xuyên bên trong. Điều này sẽ không ích gì cả.

Và cho dù bạn thành công trong việc dừng nó lại một cách cưỡng bức trong vài khoảnh khắc, nó không phải là thành tựu chút nào - bởi vì vài khoảnh khắc đó sẽ gần như chết, chúng sẽ không sống động. Bạn có thể cảm thấy một loại tĩnh lặng... nhưng không im lặng. Bởi vì tĩnh lặng bó buộc không phải là im lặng. Bên dưới nó, sâu trong vô thức, tâm trí bị kìm nén cứ làm việc.

Cho nên, không có cách nào dừng tâm trí lại cả. Nhưng tâm trí dừng lại - đó là chắc chắn. Nó dừng theo cách riêng của nó.

Vậy phải làm gì? - câu hỏi này là có liên quan. Quan sát. Đừng cố gắng dừng lại. Không có nhu cầu làm hành động nào chống lại tâm trí. Ngay chỗ đầu tiên, ai sẽ làm nó? Đó sẽ là tâm trí tranh đấu với bản thân tâm trí mà thôi; bạn sẽ phân chia tâm trí mình thành hai: một đang cố gắng làm người chủ, đầu chó, cố gắng giết chết phần bên kia của bản thân nó - chính là điều ngớ ngẩn. Đó là trò chơi ngu xuẩn, nó có thể làm cho bạn phát rồ. Đừng cố gắng dừng tâm trí hay suy nghĩ - chỉ quan sát nó, cho phép nó. Cho phép nó tự do toàn bộ. Cứ để nó chạy nhanh như nó muốn; bạn không cố gắng theo bất kì cách nào để kiểm soát nó. Bạn chỉ là nhân chứng.

Nó là đẹp! Tâm trí là một trong những cái máy đẹp nhất. Khoa học còn chưa có khả năng tạo ra cái gì sánh bằng tâm trí. Tâm trí vẫn còn là kiệt tác, phức tạp thế, cực kì mạnh mẽ thế, với biết bao nhiêu tiềm năng. Quan sát nó! Tận hưởng nó!

Và đừng quan sát như kẻ thù, bởi vì nếu bạn nhìn vào tâm trí như kẻ thù, bạn không thể quan sát được. Bạn đã mang định kiến rồi, bạn đã chống đối. Bạn đã quyết định rằng cái gì đó là sai với tâm trí - bạn đã kết luận. Và bất kì khi nào bạn nhìn vào ai đó như kẻ thù, bạn không bao giờ nhìn sâu, bạn chưa bao giờ nhìn vào mắt; bạn né tránh.

Quan sát tâm trí nghĩa là nhìn vào nó với tình yêu sâu sắc, với sự kính trọng sâu sắc, sự tôn kính - nó là món quà của Thượng đế cho bạn. Chẳng cái gì sai trong bản thân tâm trí. Chẳng cái gì sai trong bản thân việc suy nghĩ. Nó là quá trình đẹp, như các quá trình khác cũng đẹp. Mây bay trên trời là đẹp - sao ý nghĩ di chuyển trong bầu trời bên trong lại không đẹp? Hoa tới trên cây là đẹp - sao ý nghĩ nở hoa trong bản thể bạn lại không đẹp? Dòng sông chảy ra đại dương là đẹp - sao dòng suối ý nghĩ chảy ở đâu đó tới một định mệnh không biết là không đẹp? Nó không đẹp sao? Nhìn với sự tôn kính sâu sắc đi. Đừng là chiến sĩ, là người yêu đi.

Quan sát sắc thái tinh tế của tâm trí, chỗ rẽ bất thần, chỗ ngoặt đẹp. Cú nhảy xa và cao bất thần, những trò chơi mà tâm trí cứ chơi; những giấc mơ nó dệt lên - tưởng tượng, kí ức, cả nghìn lẻ một phóng chiếu nó tạo ra - quan sát! Đứng đó tách rời, xa cách, không tham gia, dần dần bạn sẽ bắt đầu cảm thấy... Tính quan sát của bạn càng trở nên sâu sắc hơn, nhận biết của bạn càng trở nên sâu sắc hơn, lỗ hổng bắt đầu nảy sinh, những khoảng hở. Ý nghĩ này đi và ý nghĩ khác còn chưa tới, và có lỗ hổng. Đám mây này đã bay qua, đám mây khác đang tới, và có lỗ hổng.

Trong những lỗ hổng đó, lần đầu tiên bạn sẽ có những thoáng nhìn về vô trí. Bạn sẽ có hương vị của vô trí - gọi nó là hương vị của Thiền, của Đạo, của Yoga. Trong những khoảnh hở nhỏ bé đó, bỗng nhiên bầu trời trong trẻo và mặt trời chiếu sáng. Bỗng nhiên thế giới đầy huyền bí, bởi vì tất cả rào chắn đều bị loại bỏ; màn che trên mắt bạn không còn đó nữa. Bạn thấy rõ ràng, bạn thấy xuyên thấu. Toàn thể sự tồn tại trở thành trong suốt.

Lúc ban đầu, những điều này sẽ là những khoảnh khắc hiếm hoi, thưa thớt và xa ở giữa. Nhưng chúng sẽ cho bạn những thoáng nhìn về điều samadhi là gì. Những vũng im lặng nhỏ bé - chúng sẽ tới và chúng sẽ biến mất, nhưng bây giờ bạn biết rằng bạn đang trên đường đúng. Bạn lại bắt đầu quan sát. Khi ý nghĩ trôi qua, bạn quan sát nó; khi khoảng hở trôi qua, bạn quan sát nó. Mây cũng đẹp; ánh mặt trời cũng đẹp. Bây giờ bạn không là người chọn lựa. Bây giờ bạn không có tâm trí cố định. Bạn không nói, "Tôi sẽ chỉ là khoảng hở." Điều đó là ngu xuẩn, bởi vì một khi bạn trở nên bị gắn bó với ước muốn chỉ khoảng hở thôi, bạn đã quyết định chống lại suy nghĩ rồi. Và thế thì những khoảng hở đó sẽ biến mất. Chúng xảy ra chỉ khi bạn ở tách rời xa xăm. Chúng xảy ra, chúng không thể được đem tới. Chúng xảy ra, bạn không thể buộc chúng xảy ra được. Chúng là việc xảy ra tự phát.

Cứ tiếp tục quan sát. Cứ để các ý nghĩ tới và đi - bất kì chỗ nào chúng muốn tới. Chẳng cái gì sai cả! Đừng cố gắng thao túng và đừng cố gắng chỉ đạo. Cứ để ý nghĩ di chuyển trong tự do toàn bộ. Và thế thì những khoảng hở lớn hơn sẽ tới. Bạn sẽ được ân huệ với những tỏ ngộ (satoris) nhỏ. Đôi khi nhiều phút sẽ trôi qua và không ý nghĩ nào sẽ có đó; sẽ không có lưu thông - im lặng toàn bộ, không rối loạn.

Khi những lỗ hổng lớn hơn tới, bạn sẽ có sáng tỏ mới nảy sinh. Bạn sẽ không chỉ có sáng tỏ để nhìn ra thế giới, bạn sẽ có khả năng nhìn vào thế giới bên trong. Với những lỗ hổng đầu tiên bạn sẽ nhìn vào thế giới - cây sẽ xanh hơn chúng trông như bây giờ, bạn sẽ được bao quanh bởi âm nhạc vô hạn, âm nhạc tinh tú. Bạn bỗng nhiên sẽ trong hiện diện của tính thượng đế - không thể tả được, huyền bí. Có liên quan tới bạn, mặc dầu bạn không thể hiểu thấu được nó. Ở bên trong bạn đạt tới vậy mà vẫn ngoài nó. Với những lỗ hổng lớn hơn, cùng điều đó sẽ xảy ra bên trong. Thượng đế sẽ không chỉ ở bên ngoài, bạn bỗng nhiên sẽ ngạc nhiên - ngài cũng ở bên trong. Ngài không chỉ trong cái được thấy, ngài cũng ở bên trong người thấy - bên trong và bên ngoài. Dần dần...

Nhưng đừng bị gắn bó với điều đó nữa. Gắn bó là thức ăn cho tâm trí tiếp tục. Chứng kiến không gắn bó là cách tận hưởng những khoảnh khắc phúc lạc đó, khả năng của bạn duy trì chúng cho những thời kì lâu hơn nảy sinh. Chung cuộc, cuối cùng, một ngày nào đó bạn trở thành người chủ. Thế thì, khi bạn muốn nghĩ, bạn nghĩ; nếu ý nghĩ được cần tới, bạn dùng nó. Nếu ý nghĩ không được cần tới, bạn cho phép nó nghỉ ngơi. Không phải là tâm trí đơn giản không còn đó - tâm trí có đó, nhưng bạn có thể dùng nó hay không dùng nó. Bây giờ đó là quyết định của bạn, cũng giống như chân: nếu bạn muốn chạy bạn dùng chúng; nếu bạn không muốn chạy, bạn đơn giản nghỉ. Chân có đó. Theo cùng cách này, tâm trí bao giờ cũng có đó.

Khi tôi nói với bạn, tôi dùng tâm trí - không có cách khác để nói. Khi tôi trả lời câu hỏi của bạn, tôi dùng tâm trí - không có cách khác. Tôi phải đáp ứng và kể lể, và tâm trí là cái máy tốt. Khi tôi không nói với bạn và tôi một mình, không có tâm trí - bởi vì nó là trung gian để kể lại. Khi tôi ngồi một mình, nó không được cần tới.

Bạn đã không cho nó nghỉ ngơi; do đó, tâm trí trở thành tầm thường. Liên tục bị dùng, bị mệt mỏi, điều đó cứ diễn ra mãi diễn ra mãi. Ngày nó làm việc, đêm nó làm việc - ban ngày bạn nghĩ, ban đêm bạn mơ. Hết ngày nọ tới ngày kia, nó cứ làm việc mãi. Nếu bạn sống bẩy mươi hay tám mươi năm, nó sẽ liên tục làm việc.

Nhìn vào tinh tế và bền bỉ của tâm trí - tinh tế thế! Trong cái đầu nhỏ đó chứa được tất cả các thư viện của thế giới đấy; tất cả những gì đã từng được viết ra đều có thể được chứa trong một tâm trí. Khả năng của tâm trí thật vô cùng - và trong không gian nhỏ bé thế! và chẳng gây ra tiếng động nào. Nếu các nhà khoa học một ngày nào đó trở nên có khả năng tạo ra máy tính tương đương với tâm trí... máy tính có đó, nhưng chúng chưa được bằng tâm trí đâu. Chúng vẫn là máy móc, chúng không có đơn vị hữu cơ; chúng còn chưa có trung tâm nào. Nếu một ngày nào đó điều đó trở thành có thể - và có thể là các nhà khoa học một ngày nào đó có thể có khả năng tạo ra tâm trí - thế thì bạn sẽ biết máy tính đó sẽ chiếm bao nhiêu không gian, và nó sẽ gây tiếng ồn như thế nào!

Tâm trí gần như không gây ra tiếng động nào; nó cứ làm việc im lặng. Và là một kẻ phục vụ đến thế đấy! trong bẩy mươi năm, tám mươi năm. Và thế nữa, khi bạn chết, thân thể bạn có thể già nhưng tâm trí vẫn còn trẻ. Khả năng của nó vẫn còn như cũ. Thỉnh thoảng, nếu bạn đã dùng nó đúng đắn, nó thậm chí còn tăng lên theo tuổi của bạn - bởi vì bạn càng biết nhiều, bạn càng hiểu nhiều. Bạn càng kinh nghiệm và sống nhiều hơn, tâm trí bạn càng trở nên có khả năng hơn. Khi bạn chết đi, mọi thứ trong thân thể bạn sẵn sàng chết - ngoại trừ tâm trí.

Đó là lí do tại sao ở phương Đông chúng ta nói tâm trí rời khỏi thân thể và đi vào bụng mẹ khác, bởi vì nó còn chưa sẵn sàng chết. Việc tái sinh là của tâm trí. Và một khi bạn đã đạt tới trạng thái của vô trí, thế thì sẽ không có tái sinh. Thế thì bạn sẽ đơn giản chết đi. Và với việc chết của bạn, mọi thứ sẽ được tan biến - thân thể bạn, tâm trí bạn - chỉ việc chứng kiến của bạn sẽ còn lại. Đó là bên ngoài thời gian và không gian. Thế thì bạn trở thành một với sự tồn tại, thế thì bạn không còn tách rời khỏi nó nữa. Việc tách rời tới từ tâm trí.

Nhưng không có cách nào dừng nó lại một cách ép buộc cả - đừng bạo hành. Di chuyển một cách đáng yêu, với sự tôn kính sâu sắc, và nó sẽ bắt đầu xảy ra theo cách riêng của nó. Bạn chỉ quan sát, và không vội vàng.

Tâm trí hiện đại là trong vội vàng nhiều lắm. Nó muốn các phương pháp tức khắc mì ăn liền để dừng tâm trí. Do đó, thuốc có sự hấp dẫn. Bạn có thể ép buộc tâm trí dừng lại bằng việc dùng hoá chất, thuốc, nhưng bạn lại đang bạo hành với cái máy này. Điều đó là không tốt, nó mang tính huỷ hoại. Theo cách này bạn sẽ không trở thành người chủ. Bạn có thể có khả năng dừng tâm trí lại qua thuốc, nhưng thế thì thuốc sẽ trở thành chủ của bạn - bạn sẽ không trở thành người chủ. Bạn đã đơn giản thay đổi chủ của mình, và bạn đã thay đổi sang cái tồi hơn. Bây giờ thuốc sẽ nắm quyền với bạn, chúng sẽ sở hữu bạn; không có chúng bạn sẽ chẳng ở đâu cả.

Thiền không phải là nỗ lực chống lại tâm trí, nó là cách hiểu tâm trí. Nó là cách đáng yêu chứng kiến tâm trí - nhưng tất nhiên, người ta phải kiên nhẫn. Tâm trí này mà bạn đang mang trong đầu mình đã nảy sinh qua nhiều thế kỉ, hàng nghìn năm. Tâm trí nhỏ bé của bạn mang toàn thể kinh nghiệm của nhân loại. Và không chỉ của nhân loại - của con vật, của chim chóc, của thực vật, của tảng đá; bạn đã trải qua tất cả những kinh nghiệm đó. Tất cả những điều đã xảy ra cho tới giờ đều đã xảy ra trong bạn nữa.

Trong một bình chứa nhỏ, bạn mang toàn thể kinh nghiệm của sự tồn tại. Đó là điều tâm trí đang là. Thực tế, nói nó là của bạn cũng không đúng. Nó mang tính tập thể; nó thuộc vào tất cả chúng ta. Tâm lí học hiện đại đã tiếp cận tới nó, đặc biệt là phân tích của trường phái Jung đã tiếp cận tới nó, và họ đã bắt đầu cảm thấy cái gì đó giống như vô thức tập thể. Tâm trí bạn không phải là của bạn - nó thuộc vào tất cả chúng ta. Thân thể chúng ta là rất tách biệt; tâm trí chúng ta không tách biệt thế. Thân thể chúng ta rõ ràng tách biệt, tâm trí chúng ta chờm lấp nhau - và linh hồn chúng ta là một.

Thân thể là tách rời, tâm trí chờm lấp, và linh hồn là một. Tôi không có linh hồn khác và bạn không có linh hồn khác. Tại chính trung tâm của sự tồn tại chúng ta gặp gỡ và là một. Đó là điều "Thượng đế" là gì đấy - điểm gặp gỡ của tất cả. Giữa Thượng đế và thế giới - "thế giới" nghĩa là thân thể - là tâm trí.

Tâm trí là cây cầu, cây cầu giữa thân thể và linh hồn, giữa thế giới và Thượng đế. Đừng cố gắng phá huỷ nó.

Nhiều người đã cố gắng phá huỷ nó qua Yoga. Đó là dùng sai Yoga. Nhiều người đã cố gắng phá huỷ nó qua tư thế thân thể, qua việc thở - điều đó nữa đem tới thay đổi hoá chất tinh tế bên trong. Chẳng hạn, nếu bạn đứng lộn đầu kiểu trồng cây chuối trong thế shirshasan, bạn có thể phá huỷ tâm trí rất dễ dàng. Bởi vì khi máu xô lên quá nhiều, giống như ngập lụt, vào đầu... khi bạn đứng lộn ngược đầu, đó là điều bạn đang cố làm. Cái máy não là tinh tế. Bạn làm ngập lụt nó bằng máu, những sợi tinh tế sẽ chết. Đó là lí do tại sao bạn chưa bao giờ bắt gặp nhà yoga thông minh. Không - nhà yoga ít nhiều đều ngu. Thân thể họ mạnh khoẻ, điều đó đúng, mạnh mẽ - nhưng tâm trí họ chết. Bạn sẽ không thấy tia sáng le lói của thông minh. Bạn sẽ thấy thân thể rất cường tráng, như con vật, nhưng bằng cách nào đó con người đã biến mất.

Đứng trên đầu mình, bạn buộc máu chảy vào trong đầu bằng trọng lực. Đầu cần máu, nhưng với lượng nhỏ thôi; và chảy chậm, không như ngập lụt. Ngược với trọng lực, ít máu lên được tới đầu, và thế nữa cũng theo cách im lặng. Nếu quá nhiều máu vào trong đầu, nó mang tính huỷ hoại.

Yoga đã được dùng để giết chết tâm trí. Việc thở có thể được dùng để giết chết tâm trí - có nhịp điệu của hơi thở, rung động tinh tế của hơi thở, điều có thể là mạnh mẽ với tâm trí tinh tế. tâm trí có thể bị phá huỷ qua chúng. Đây là những thủ đoạn cũ. Bây giờ những thủ đoạn mới nhất được khoa học cung cấp: LSD, marijuana, và những chất khác; những thuốc ngày một phức tạp sẽ sẵn có chẳng chóng thì chầy.

Tôi không thiên về việc dừng tâm trí. Tôi thiên về việc quan sát nó. Nó dừng lại theo cách riêng của nó - và thế thì nó là đẹp. Khi cái gì đó xảy ra mà không có bạo hành nào, nó có cái đẹp của riêng nó; nó có sự phát triển tự nhiên. Bạn có thể ép buộc bông hoa và cho nó nở ra bằng vũ lực, bạn có thể kéo cánh của nụ ra và mở nó ra bằng vũ lực, nhưng bạn đã phá huỷ cái đẹp của bông hoa này. Bây giờ nó gần như chết. Nó không thể trụ lại được với sự bạo hành của bạn. Cánh hoa sẽ treo đó xìu ra, ủ rũ, chết đi. Khi nụ nở ra bằng năng lượng riêng của nó, khi nó mở theo cách riêng của nó, thế thì những cánh hoa đó sống động.

Tâm trí là việc nở hoa của bạn - đừng ép buộc nó theo bất kì cách nào. Tôi chống lại mọi vũ lực và chống lại mọi bạo hành, và đặc biệt là bạo hành hướng về bản thân bạn.

Quan sát - trong lời cầu nguyện, tình yêu, sự kính trọng sâu sắc - và xem điều xảy ra. Phép màu xảy ra theo cách riêng của nó. Không có nhu cầu kéo và đẩy.

Làm sao dừng suy nghĩ? Tôi nói quan sát, tỉnh táo. Và vứt bỏ ý tưởng này về việc dừng lại, bằng không nó sẽ dừng sự biến đổi tự nhiên của tâm trí. Vứt bỏ ý tưởng này về việc dừng lại đi! Bạn là ai mà dừng lại?

Nhiều nhất, tận hưởng. Và chẳng cái gì sai cả - ngay cả những ý nghĩ vô đạo, cái gọi là ý nghĩ vô đạo, đi qua tâm trí bạn, thì cứ để chúng qua. Chẳng cái gì sai. Bạn vẫn còn tách rời, chẳng cái hại gì được thực hiện. Nó chỉ là hư cấu, bạn đang xem bộ phim bên trong. Cho phép nó theo cách riêng của nó và nó sẽ dẫn bạn đi, dần dần, tới trạng thái của vô trí. Việc quan sát chung cuộc lên đỉnh cao ở vô trí.

Vô trí không chống lại tâm trí; vô trí là bên ngoài tâm trí. Vô trí không tới bằng việc giết chết và phá huỷ tâm trí; vô trí tới khi bạn đã hiểu tâm trí toàn bộ tới mức suy nghĩ không còn được cần tới - việc hiểu của bạn đã thay thế nó.

Xem tiếp Chương 8 - Quay về Mục lục