Read more
Osho - Trưởng thành – Trách nhiệm là chính mình
Chương 3. Hội chứng
Người lạ trong phòng khách
Một bà già nói bà ấy đã để ý tới
sự thay đổi trong cách cư xử của mình mà bà ấy thấy rối loạn. "Thỉnh thoảng
tôi có nhận biết về cơn giận dữ lớn, chẳng mấy lí do. Nó trôi qua rất nhanh
chóng, nhưng tôi lại không nhận biết về nó trước đây. Có lẽ tôi bao giờ cũng có
nó rồi…?
Không, nhưng điều đó xảy ra sau
một tuổi nào đó làm cho các cực thay đổi. Đó là một quá trình rất tinh tế.
Mọi đàn ông đều có một đàn bà
trong vô thức, và mọi đàn bà đều có một đàn ông trong vô thức. Một cách có ý thức
bạn là đàn bà cho nên bạn dùng khả năng nữ tính của mình - và bạn càng dùng
chúng nhiều thì chúng càng chóng cạn kiệt đi. Nhưng vô thức không được dùng tới
vẫn còn rất trẻ và tươi. Khi phần nữ tính đã bị dùng quá nhiều, dần dần nó trở
nên yếu đi và thế rồi một khoảnh khắc tới khi nó yếu tới mức phần nam tính vô
thức trở nên mạnh hơn phần nữ tính.
Lúc ban đầu nữ tính là phần mạnh
hơn - đó là lí do tại sao bạn lại là đàn bà. Chẳng hạn bạn là đàn bà bẩy mươi
phần trăm - ba mươi phần trăm bị kìm nén, bị ép buộc vào trong vô thức bởi bẩy
mươi phần trăm đàn bà. Việc liên tục dùng đàn bà làm cho phần ý thức này cứ
ngày một yếu đi, yếu đi và yếu đi. Một khoảnh khắc tới khi nó tụt xuống thấp
hơn ba mươi phần trăm - thế thì bỗng nhiên bánh xe quay và phần mạnh hơn chiếm
lĩnh. Nó trở thành rất mạnh, và bạn bị ngạc nhiên bởi vì bạn chưa bao giờ biết
tới nó trước đây. Và cùng điều đó cũng xảy ra cho đàn ông - đàn ông trở thành
mang nữ tính khi họ trở nên già hơn.
Đâu đó quãng bốn mươi chín tuổi,
vào độ tuổi mãn kinh, cân bằng trong đàn bà bắt đầu thay đổi. Chu kì kinh nguyệt
chấm dứt, cân bằng bắt đầu thay đổi. Chẳng chóng thì chầy người ta thấy một con
người rất mới đang tới trong... sự kì lạ. Người ta bị phân vân, lẫn lộn, bởi vì
người ta không biết sống thế nào với người lạ này. Người lạ này bao giờ cũng có
đó rồi - nhưng bao giờ cũng ở tầng ngầm. Nó chưa bao giờ là một phần của chuyện
gia đình của bạn; nó chưa bao giờ bước lên cầu thang. Bây giờ bỗng nhiên nó tới
từ tầng ngầm - mà không chỉ có thế, nó ngồi ngay phòng khách và cố gắng sở hữu
mọi thứ! Và nó lại mạnh mẽ.
Cho nên điều duy nhất là chấp
nhận nó, quan sát nó. Đừng tranh đấu với nó, đừng cố kìm nén nó. Bạn không thể
kìm nén nó bây giờ được. Ngày một trở nên nhận biết về nó và nhận biết này sẽ
đem tới một thái độ hoàn toàn mới. Bạn sẽ biết rằng bạn chẳng là đàn ông, chẳng
là đàn bà. Nó cũng đã từng giữ vai trò là đàn bà - bây giờ nó bị thay thế bởi một
vai trò khác; phần bị bác bỏ đã trồi lên. Kẻ bị khuất phục đã trở thành kẻ
chinh phục bây giờ. Nhưng bạn không là cả hai - đó là lí do tại sao trò chơi
này là có thể.
Nếu mà bạn hoàn toàn thực sự là
đàn bà, thì năng lượng nam tính không thể chiếm quyền sở hữu bạn được. Bạn
không là cả đàn bà lẫn đàn ông - hôm thì chính phần nữ tính mạnh hơn; nó đóng
vai. Bây giờ phần kia lại đang cố gắng đóng vai. Mọi bà già đều trở nên nam
tính nhiều hơn - đó là lí do tại sao mẹ chồng lại nguy hiểm thế! Đó là điều tự
nhiên xảy ra, chẳng thể làm gì được về điều đó. Bạn chỉ phải nhận biết thôi. Bạn
phải quan sát và đứng tách rời và nhìn toàn bộ trò chơi. Thế thì một thực thể
thứ ba, không là cả hai, trở thành rõ ràng - bạn chỉ là bản thân việc chứng kiến,
linh hồn chứng kiến.
Nam tính là trong thân thể, nữ
tính là trong thân thể - tâm trí tuân theo như cái bóng, phản xạ lại. Sâu hơn
bên trong cốt lõi của mình, trong chính cốt lõi của bản thể mình, bạn không là
cả hai điều này - không đàn ông, không đàn bà. Bây giờ sự kiện đó phải được hiểu
- một khi nó được hiểu thì bạn có thể cười vào toàn bộ vấn đề. Và một khi nó được
hiểu thì toàn thể sức mạnh của giận dữ, của hận thù, sẽ biến mất. Bạn sẽ không
trở thành đàn bà lần nữa mà bạn sẽ không là cả đàn ông nữa. Bạn sẽ trở nên khác
hoàn toàn.
Và đây là điều người ta thực sự
đang là. Đây là điều các tôn giáo gọi là siêu việt, vượt lên - và con người là
loài vật duy nhất có khả năng vượt lên trên bản thân mình. Đó là cái đẹp của con
người - rằng người đó có thể vượt lên trên đàn ông, đàn bà, vai này, vai kia, tốt,
xấu, đạo đức, vô đạo. Con người có thể vượt lên trên mọi thứ, và đi tới một điểm
con người là tâm thức thuần khiết duy nhất, chỉ là người quan sát trên núi. Cho
nên đừng lo nghĩ về điều đó - quan sát điều đó. Hạnh phúc đi!
Mãn kinh - Đó không chỉ là "thứ của
con gái"
Một đàn ông bốn mươi tám tuổi
nói anh ta có khối chắn dục, điều anh ta kinh nghiệm như sự không sẵn lòng nói
ra điều anh ta thực sự muốn khi anh ấy ở cùng đàn bà. Anh ta cũng để ý tới điều
đó nữa, rằng tính dục của anh ta dường như đang suy giảm.
Đây là lúc rồi sao, hừ? Ở đâu
đó quanh tuổi bốn mươi chín mãn kinh sẽ tới cho cả đàn ông nữa, không chỉ cho
đàn bà. Mãn kinh của đàn ông rất tinh tế nhưng nó có đó - bây giờ ngay cả
nghiên cứu khoa học cũng nói như vậy. Điều này đã từng là sự kiện được biết tới
đối với Mật tông từ hàng thế kỉ nay... bởi vì về cơ bản hoá chất của đàn ông và
hoá chất của đàn bà không thể khác đến thế được. Nó có khác nhau, nhưng không
thể khác đến thế được.
Khi đàn bà trở nên trưởng thành
về dục quãng mười hai, mười ba, mười bốn tuổi, đàn ông trưởng thành cũng cùng
quãng thời gian đó. Thế rồi sẽ rất không công bằng là đàn bà có mãn kinh quãng
bốn chín và đàn ông lại không mãn kinh; điều đó sẽ đơn giản chứng tỏ rằng Thượng
đế cũng là trọng nam! Đó là không công bằng và điều đó là không thể được.
Có khác biệt với đàn ông - đó
là lí do tại sao điều đó chưa bao giờ được phát hiện ra cho tới nay - nhưng
trong vòng vài năm qua nhiều nghiên cứu đã có đó và họ đã đi tới cảm nhận ra rằng
có mãn kinh đàn ông. Và cũng như đàn bà có kinh nguyệt sau mỗi hai mươi tám
ngày, đàn ông cũng có chu kì như vậy nữa. Trong ba hay bốn ngày đàn bà đi vào
trạng thái suy giảm, vào trạng thái tiêu cực - thì đàn ông cũng vậy. Nhưng bởi
vì máu đàn bà là thấy được nên không cần phải hỏi nhiều về điều đó - và đàn bà
biết rằng chu kì của mình đã tới, và biết rằng sự suy giảm và tiêu cực và mọi
thứ nảy sinh và cô ấy trở nên rất tối tăm, buồn nản bên trong.
Việc xuất tiết của đàn ông là
không thấy được, nhưng một năng lượng nào đó vẫn xuất ra mỗi tháng - trong ba
hay bốn ngày đàn ông cũng trở thành nạn nhân của sự suy giảm, tiêu cực. Nếu bạn
ghi chép trong vài tháng bạn sẽ có khả năng thấy rằng đích xác sau hai mươi tám
ngày bạn lại trở nên tiêu cực trong ba hay bốn ngày - từ trời xanh, chẳng bởi
lí do nào cả. Cứ thử ghi nhật kí nhỏ và điều đó sẽ trở thành rõ ràng cho bạn.
Và điều xảy ra quãng bốn chín tuổi là mãn kinh tới gần hơn - chẳng có gì phải
lo nghĩ về điều đó, nó là tự nhiên. Năng lượng dục suy giảm - nhưng với việc
suy giảm của năng lượng dục, năng lượng tâm linh có thể tăng lên. Nếu người ta
chọn bước đi đúng thì suy giảm năng lượng dục có thể trở thành việc dâng lên
năng lượng tâm linh - bởi vì đấy là cùng năng lượng có thể đi lên. Và khi mối
quan tâm dục kém đi, có khả năng lớn hơn cho việc thúc đẩy năng lượng của bạn.
Cho nên đừng nhìn điều đó theo
cách tiêu cực - nó có thể chứng tỏ là phúc lành lớn lao; chấp nhận nó đi. Và
không có nhu cầu làm việc với nó, chỉ chấp nhận nó. Để nó là vậy và đừng nghĩ
dưới dạng "khối chắn" - điều đó sẽ sai đấy. Nếu một thanh niên hai
mươi, hai mươi nhăm tuổi cảm thấy sút giảm trong năng lượng dục thì có khối chắn,
thì cái gì đó phải được làm. Nếu một người sau bốn mươi chín không cảm thấy sự
sút giảm dục thì cái gì đó bị sai. Cái gì đó cần phải được làm - điều đó nghĩa
là người đó không đi lên, người đó bị mắc kẹt.
Và ở phương Tây điều đó đã trở
thành vấn đề, bởi vì ở phương Tây dục dường như là cuộc sống duy nhất. Cho nên
khoảnh khắc năng lượng dục bắt đầu sút giảm con người gần như cảm thấy mình sắp
chết. Ở phương Đông chúng ta cảm thấy rất hạnh phúc khi năng lượng sút giảm, cực
kì hạnh phúc, bởi vì người ta được chấm dứt sự rối loạn đó và cơn ác mộng đó.
Chẳng có gì phải lo cả - không
có khối chắn ở đó. Trong vòng một năm mọi sự sẽ lắng đọng và bạn sẽ đi lên bình
diện cao hơn: bạn sẽ có khả năng nhìn cuộc sống theo ánh sáng khác và theo màu
sắc khác. Đàn ông sẽ không giống nhiều như đàn ông thế và đàn bà sẽ không giống
nhiều đàn bà thế. Sẽ có nhiều con người trong thế giới hơn là đàn ông và đàn
bà... và đó là một thế giới hoàn toàn khác - của con người. Thực tế nhìn vào
đàn bà như đàn bà, nhìn vào đàn ông như đàn ông, là không đúng - nhưng dục tạo
ra phân chia đó. Khi dục không còn là lực phân chia nữa, bạn thấy con người.
Lão già dơ dáy
Chính bởi vì lịch sử dài, dài
lâu của kìm nén trong xã hội mà lão già dơ dáy mới tồn tại. Chính bởi vì các
thánh nhân của bạn, các tu sĩ của bạn mà lão già dơ dáy mới tồn tại.
Nếu mọi người được phép sống cuộc
sống dục của mình một cách vui sướng, đến lúc họ gần tới bốn mươi hai - nhớ lấy,
tôi đang nói bốn mươi hai, không phải tám mươi tư - ngay khi họ gần bốn mươi
hai, dục sẽ bắt đầu mất đi sự nắm giữ vào họ. Cũng như dục phát sinh và trở
thành rất mạnh vào lúc người ta mười bốn tuổi, đích xác theo cùng cách đó vào
lúc người ta bốn mươi hai nó bắt đầu biến mất. Đó là tiến trình tự nhiên. Và
khi dục biến mất, người già có tình yêu, có từ bi, thuộc vào một loại hoàn toàn
khác. Không có thèm khát trong tình yêu của người đó, không ham muốn; người đó
không lấy gì từ đó cả. Tình yêu của người đó có thuần khiết, hồn nhiên; tình
yêu của người đó là niềm vui.
Dục cho bạn hoan lạc. Và dục
cho bạn hoan lạc chỉ khi bạn đã đi vào trong dục; thế thì hoan lạc là kết quả
cuối cùng. Nếu dục trở thành không liên quan - không bị kìm nén, nhưng bởi vì bạn
đã kinh nghiệm nó sâu sắc tới mức nó không còn giá trị gì nữa... Bạn đã biết
nó, và tri thức bao giờ cũng đem tới tự do. Bạn đã biết nó một cách toàn bộ, và
bởi vì bạn đã biết nó, nên bí ẩn này chấm dứt, không có gì hơn để khám phá nữa.
Trong việc biết đó, toàn thể năng lượng, năng lượng dục, được chuyển hoá thành
tình yêu, từ bi. Người ta cho từ niềm vui. Thế thì người già là người đẹp nhất
trên thế giới, người sạch nhất trên thế giới.
Không có cách diễn đạt trong bất
kì ngôn ngữ nào kiểu như "ông già sạch." Tôi chưa bao giờ nghe thấy
điều đó. Nhưng cách diễn đạt này, lão già dơ dáy, lại tồn tại trong gần như mọi
ngôn ngữ. Lí do là ở chỗ thân thể trở nên già nua, thân thể trở nên mệt mỏi,
thân thể muốn gạt bỏ mọi hoạt động dục - nhưng tâm trí, bởi vì những ham muốn bị
kìm nén, vẫn thèm khát. Khi thân thể không có khả năng còn tâm trí lại liên tục
ám ảnh bạn vì cái gì đó mà thân thể không có khả năng làm được, thực sự ông già
này thành đống lộn xộn. Mắt ông ta đầy dục tình, thèm khát; thân thể ông ta chết
và đờ đẫn. Còn tâm trí ông ta thì cứ dằn vặt ông ta. Ông ta bắt đầu có cái nhìn
dơ dáy, khuôn mặt dơ dáy; ông ta bắt đầu có cái gì đó xấu xí bên trong mình.
Điều đó nhắc tôi nhớ tới câu
chuyện về một người nghe lỏm chuyện vợ mình và em vợ mình đang thảo luận về những
chuyến kinh doanh ra ngoài thành phố thường xuyên của anh ta. Cô em gợi ý chị vợ
nên lo lắng về việc chồng mình không có người đi kèm tại các khách sạn lịch sự
nơi đông người lui tới với nhiều đàn bà nhà nghề không chồng lại xinh xắn hấp dẫn
thế.
"Chị mà phải lo sao?"
người vợ nói. "Tại sao, anh ấy chưa bao giờ lừa chị cả. Anh ấy quá trung
thành, quá đứng đắn... quá già rồi."
Thân thể chẳng chóng thì chầy sẽ
trở nên già lão; nó nhất định trở nên già lão. Nhưng nếu bạn mà chưa sống các
ham muốn của mình, chúng sẽ la hét quanh bạn, chúng nhất định sẽ tạo ra cái gì
đó xấu xí trong bạn. Hoặc là ông già này trở thành người đẹp nhất thế giới, bởi
vì ông ấy đạt tới hồn nhiên hệt như đứa trẻ, hoặc thậm chí còn sâu hơn hồn
nhiên của đứa trẻ… ông ấy trở thành hiền nhân. Nhưng nếu ham muốn vẫn còn đó,
chạy như dòng nước ngầm, thì ông ấy bị kéo vào sự hỗn loạn.
Một người rất già bị bắt khi định
quấy rầy tình dục một nữ thanh niên. Thấy một ông già như vậy, tám mươi tư tuổi
rồi, trong toà án, quan toà giảm lời buộc tội từ hãm hiếp sang tấn công bằng vũ
khí chết người.
Nếu bạn trở nên già, nhớ rằng
tuổi già là cực đỉnh của cuộc sống. Nhớ rằng tuổi già có thể là kinh nghiệm đẹp
nhất - bởi vì trẻ con có hi vọng vào tương lai, nó sống trong tương lai, nó có
ham muốn lớn lao để làm điều này, làm điều nọ. Mọi đứa trẻ đều nghĩ rằng nó sẽ
là ai đó đặc biệt - Alexander Đại đế, Josef Stalin, Mao Trạch Đông - nó sống
trong ham muốn và trong tương lai. Thanh niên bị ám ảnh quá nhiều bởi bản năng,
đủ mọi bản năng bùng nổ trong người đó. Dục có đó - nghiên cứu hiện đại nói rằng
mọi đàn ông đều nghĩ về dục ít nhất cứ ba phút một lần. Đàn bà có chút ít khá
hơn, họ nghĩ tới dục cứ sáu phút một lần. Đó là khác biệt lớn lao, gần như gấp
đôi; đó có thể là nguyên nhân của nhiều rạn nứt giữa chồng và vợ!
Cứ ba phút một lần dục bằng
cách nào đó lại loé lên trong tâm trí - thanh niên bị ám ảnh bởi những lực tự
nhiên lớn lao đến nỗi người đó không thể được tự do. Tham vọng có đó, và thời
gian chạy nhanh, còn người đó phải làm cái gì đó và người đó phải là cái gì đó.
Tất cả những hi vọng và ham muốn và tưởng tượng của thời thơ ấu phải được hoàn
thành; người đó đang trong cuộc xô đẩy lớn, vội lắm.
Người già biết rằng những ham
muốn trẻ con này thực sự là ngây thơ. Người già biết rằng tất cả những ngày này
của tuổi thanh niên và sự rối loạn đều sẽ qua thôi. Người già đã ở cùng trạng
thái đó khi cơn bão đã qua và im lặng ngự trị - im lặng đó có thể là cái đẹp vô
cùng, là chiều sâu, sự phong phú. Nếu người già này thực sự trưởng thành, vẫn
là trường hợp rất hiếm hoi, thế thì người đó sẽ đẹp. Nhưng mọi người chỉ lớn
lên về tuổi tác, họ không trưởng thành. Do đó mới thành vấn đề.
Trưởng thành, trở nên trưởng
thành, trở nên ngày một tỉnh táo và nhận biết đi. Và tuổi già là cơ hội cuối
cùng được trao cho bạn: trước khi cái chết tới, hãy chuẩn bị. Và làm sao người
ta chuẩn bị cho cái chết được? Bằng việc trở nên mang tính thiền nhiều hơn.
Nếu ham muốn thèm khát nào đó vẫn
có đó, và thân thể đang già đi và thân thể không có khả năng hoàn thành những
ham muốn đó, đừng lo. Thiền về những ham muốn này, quan sát, nhận biết. Chỉ bằng
nhận biết và quan sát và tỉnh táo, những ham muốn đó và năng lượng được chứa
trong chúng có thể được chuyển hoá. Nhưng trước khi cái chết tới, hãy tự do với
mọi ham muốn.
Khi tôi nói tự do với mọi ham
muốn tôi đơn giản ngụ ý tự do với mọi đối thể của ham muốn. Thế thì có khao
khát thuần khiết - khao khát thuần khiết đó là điều thiêng liêng, khao khát thuần
khiết đó là Thượng đế. Thế thì có tính sáng tạo thuần khiết không có đối thể,
không có địa chỉ, không có chiều hướng, không có đích tới - chỉ là năng lượng
thuần khiết, một vũng năng lượng không đi đâu cả. Đó chính là phật tính.
Cay đắng
Chúng ta cay đắng bởi vì chúng
ta không phải là điều chúng ta đáng phải là. Mọi người đều cảm thấy cay đắng bởi
vì mọi người đều cảm thấy đây không phải là điều cuộc sống đáng phải vậy; nếu
điều này là tất cả thì cuộc sống chẳng là gì cả. Phải có cái gì đó hơn nó chứ,
và chừng nào cái gì đó hơn còn chưa được tìm thấy, người ta không thể vứt bỏ được
cay đắng của mình. Từ sự cay đắng này mà giận dữ, ghen tị, bạo hành, hận thù
kéo tới - đủ mọi loại tiêu cực. Người ta liên tục phàn nàn nhưng điều phàn nàn
thực sự lại ở đâu đó khác sâu bên dưới. Đó chính là phàn nàn chống lại sự tồn tại:
"Mình đang làm gì ở đây thế này? Sao mình lại ở đây? - chẳng có gì xảy ra
cả. Sao mình lại bị buộc phải sống, bởi vì chẳng cái gì xảy ra cả." Thời
gian cứ trôi qua và cuộc sống vẫn còn chẳng có phúc lạc nào. Điều đó tạo ra cay
đắng.
Không phải ngẫu nhiên mà người
già trở nên rất cay đắng. Rất khó sống với người già, cho dù họ là bố mẹ của
riêng bạn. Điều đó là rất khó bởi một lẽ đơn giản là toàn bộ cuộc sống của họ
đã bị kiệt quệ và họ cảm thấy cay đắng. Họ nhảy vào mọi thứ để ném ra những cái
tiêu cực của mình; họ bắt đầu tẩy rửa và vung vít lên mọi thứ. Họ không thể tha
thứ được cho trẻ con đang hạnh phúc, nhảy múa, ca hát, hò hét vui vẻ - họ không
thể dung thứ được cho điều đó. Đó là nỗi phiền muộn cho họ bởi vì họ đã bỏ lỡ mất
cuộc sống của mình. Và thực tế khi họ nói "Đừng làm cho chúng tôi phiền muội
nữa " họ đơn giản nói, "Sao chúng mày lại dám vui vẻ thế!" Họ chống
lại thanh niên, và bất kì cái gì mà thanh niên đang làm, người già bao giờ cũng
nghĩ thanh niên sai.
Thực tế, họ đơn giản cảm thấy
cay đắng về toàn thể mọi thứ được gọi là cuộc đời, và họ cứ tìm ra đủ mọi cớ. Rất
hiếm khi tìm được một người già không cay đắng - điều đó nghĩa là người đó đã sống
thực sự đẹp, người đó thực sự là người trưởng thành. Thế thì người già có cái đẹp
vô cùng, không thanh niên nào có thể có được. Họ có chín chắn nào đó, sự trưởng
thành, họ dày dạn. Họ đã thấy nhiều và đã sống nhiều đến mức họ cực kì biết ơn
Thượng đế.
Nhưng rất khó tìm thấy kiểu người
già đó, bởi vì điều đó có nghĩa người đó là vị Phật, một Christ. Chỉ người đã
thức tỉnh mới có thể không cay đắng trong thời già lão - bởi vì cái chết đang tới
gần, cuộc sống sắp mất, cái gì có đó cho người ta hạnh phúc? Người ta đơn giản
giận dữ.
Bạn đã nghe nói về thanh niên
giận dữ, nhưng thực sự không thanh niên nào có thể giận dữ được như người già. Không
ai nói về người già giận dữ nhưng kinh nghiệm riêng của tôi - tôi đã quan sát
thanh niên, người già - là ở chỗ không ai có thể giận dữ như người già.
Cay đắng là trạng thái của dốt
nát. Bạn phải vượt ra ngoài nó, bạn phải học nhận biết, điều trở thành cây cầu
đưa bạn vượt ra ngoài. Và chính việc vượt ra đó là cuộc cách mạng. Khoảnh khắc
bạn đã thực sự vượt ra ngoài mọi phàn nàn, tất cả những cái không, thì cái có
vô cùng phát sinh ra - chỉ có, có, có - có hương thơm lớn lao. Cùng năng lượng
đã là cay đắng nay trở thành hương thơm.
