Chương 76: Chỉ quay 180º

Osho - Thiền động
Osho – Thiền – Tự do đầu tiên và cuối cùng

Câu hỏi với thầy

Chương 76: Chỉ quay 180º

Hai người Polack đang lái xe, đều ngồi trên hàng ghế trước trong xe. Khi họ tiến tới góc phố, người đang lái xe nói với bạn mình, “Cậu nhòm ra ngoài cửa sổ và xem liệu đèn xi nhan, tín hiệu rẽ có làm việc không?”

Anh bạn lập tức nhô ra ngoài cửa sổ và nhìn vào đèn xi nhan rồi hô lại cho người bạn, “Có nó có - không nó không, có nó có - không nó không, có nó có - không nó không.” Osho, nếu có ai đó hỏi tôi liệu tôi có chứng kiến hay không, câu trả lời của tôi sẽ phải giống như thế: Có tôi có - không tôi không, có tôi có - không tôi không, có tôi có - không tôi không. Liệu mọi con đường về nhà có giống thế không?

Không thế đâu, vì chừng nào còn có liên quan tới việc chứng kiến, nó có thể tới và đi, và câu trả lời của bạn có thể hoàn toàn hệt như người Polack đã nói rằng đèn xi nhan đang làm việc, “Có-không-có mãi...”

Đó là chức năng của đèn báo; có sáng, không sáng; có sáng, không sáng. Nhưng bạn chớ cười anh chàng Polack đáng thương ấy. Chừng nào còn có liên quan tới nhận biết của anh ấy, anh ấy tràn đầy nhận biết. Bất kì khi nào nó làm việc người đó đều nói “có”; bất kì khi nào nó không làm việc người đó đều nói “không.” Nhận biết của người đó về đèn báo rẽ là liên tục. Đèn báo cứ liên tục thay đổi, nhưng anh chàng Polack vẫn còn đầy nhận biết về khi nào nó làm việc, khi nào nó không làm việc, khi nào nó bật, khi nào nó tắt. Nhận biết của người đó là liên tục.

Nếu bạn có thể đưa ra cùng câu trả lời về chứng kiến của mình: “Có tôi đang chứng kiến, không tôi không chứng kiến, có tôi đang chứng kiến, không tôi không chứng kiến,” thế thì bạn phải nhớ rằng có cái gì đó nhiều hơn đằng sau những khoảnh khắc chứng kiến này mà là việc chứng kiến tất cả quá trình này. Ai đang chứng kiến là đôi khi bạn chứng kiến và đôi khi bạn không chứng kiến? Cái gì đó bất biến.

Chứng kiến của bạn đã trở thành chỉ là đèn báo; đừng bận tâm về nó. Nhấn mạnh của bạn nên nhằm vào cái vĩnh hằng, cái bất biến, cái liên tục - và nó có đấy. Và nó là ở trong mọi người, chúng ta chỉ quên mất nó thôi. Nhưng ngay cả trong những lúc chúng ta đã quên nó, nó vẫn có đấy trong hoàn hảo tuyệt đối của nó. Nó tựa như tấm gương có thể phản chiếu được mọi thứ, nó vẫn đang phản chiếu mọi thứ, nhưng bạn đang đứng quay lưng vào gương. Tấm gương đáng thương đang phản chiếu lưng bạn.

Quay lại, nó sẽ phản chiếu khuôn mặt bạn. Mở trái tim, nó sẽ phản chiếu trái tim bạn. Đặt mọi thứ lên bàn, đừng giấu dù chỉ một con bài và nó sẽ phản xạ toàn bộ thực tại của bạn. Nhưng nếu bạn cứ đứng quay lưng vào gương mà nhìn quanh thế giới để hỏi mọi người, “Tôi là ai?” thế thì vấn đề là ở bạn. Vì cũng có những kẻ ngốc sẽ đến và dạy bạn rằng “Đây là cách thức. Làm thế này và bạn sẽ biết bạn là ai.” Chẳng cần phương pháp nào cả, chỉ quay 180 độ lại - và đấy không phải là phương pháp.

Và tấm gương là chính con người bạn vậy. Bạn có thể không nhìn vào trò đùa này theo ánh sáng này. Nếu bạn kể chuyện đùa này cho bất kì ai, người đó sẽ cười to vì người Polack sao đần thế, vì đó là chức năng của đèn xi nhan - bật, tắt, bật, tắt. Nhưng bạn đã đem cho tôi một trò cười - tôi không thể đơn thuần cười vào nó vì tôi thấy cái gì đó còn hơn nữa trong đó mà có lẽ chẳng ai thấy.

Người Polack là bất biến, tỉnh táo. Người đó không lỡ một điểm nào, một khoảnh khắc nào. Và khi bạn nói “chứng kiến, có” và thế rồi nó biến mất và bạn nói “không” - nó lại xuất hiện lần nữa, bạn nói “có”... điều ấy đơn thuần chỉ ra rằng có cái gì đó đằng sau tất cả những khoảnh khắc chứng kiến và không chứng kiến này. Nhân chứng thực sự, cái phản ánh quá trình thay đổi của điều bạn nghĩ là nhân chứng của bạn, là ở đằng sau. Cái thay đổi không phải là nhân chứng thực, nó chỉ là đèn báo.

Quên đèn báo đi. Nhớ tới việc phản chiếu thường xuyên vẫn cứ xảy ra hai mươi bốn giờ bên trong bạn, im lặng quan sát mọi thứ. Từ từ, lau sạch nó - có quá nhiều bụi bặm trên nó, hàng thế kỉ bụi bặm. Gạt bỏ hết bụi đi. Rồi một hôm, khi tấm gương sạch hoàn toàn, những khoảnh khắc chứng kiến và không chứng kiến sẽ biến mất; bạn sẽ đơn thuần là nhân chứng. Và chừng nào bạn còn chưa tìm ra cái vĩnh hằng của chứng kiến ấy, tất cả mọi loại chứng kiến khác đều là bộ phận của tâm trí. Chúng chẳng có giá trị gì.148

Xem tiếp Chương 77 – Quay  về Mục lục