Chương 70: Thủ đoạn của tâm trí

Osho - Thiền động
Osho – Thiền – Tự do đầu tiên và cuối cùng

Chướng ngại cho thiền

Chương 70: Thủ đoạn của tâm trí

Đừng bị kinh nghiệm đánh lừa

Tất cả các kinh nghiệm đều là thủ đoạn của tâm trí, tất cả các kinh nghiệm đều là sự thoát li. Thiền không phải là kinh nghiệm, nó là hiểu rõ. Thiền không phải là kinh nghiệm; thay vì thế nó là việc chấm dứt của mọi kinh nghiệm.

Kinh nghiệm là cái gì đó bên ngoài bạn. Người kinh nghiệm là con người bạn. Và đây là phân biệt giữa tâm linh đúng và tâm linh sai: nếu bạn theo đuổi kinh nghiệm, tâm linh là sai; nếu bạn theo đuổi người kinh nghiệm, điều đó là đúng. Và thế thì bạn chẳng để tâm tới kundalini, chẳng để tâm tới các luân xa, chẳng để tâm tới tất cả những điều này. Chúng sẽ xảy ra, nhưng bạn không để tâm, bạn không quan tâm, và bạn sẽ không đi theo những con đường hẻm đó. Bạn sẽ cứ đi hướng về trung tâm bên trong nơi chẳng có gì còn lại ngoại trừ bạn trong sự một mình toàn bộ của mình. Chỉ tâm thức là còn lại, không có nội dung.

Nội dung là kinh nghiệm; bất kì cái gì bạn kinh nghiệm cũng đều là nội dung. Tôi kinh nghiệm khổ; thế thì khổ là nội dung của tâm thức tôi. Thế rồi tôi kinh nghiệm hoan lạc; hoan lạc là nội dung. Tôi kinh nghiệm chán chường; thế thì chán chường là nội dung. Bạn có thể kinh nghiệm im lặng; thế thì im lặng là nội dung. Bạn có thể kinh nghiệm phúc lạc; thế thì phúc lạc là nội dung.

Cho nên bạn cứ thay đổi nội dung - bạn có thể cứ thay đổi nội dung vô cùng vô tận - nhưng đấy chẳng phải là điều thực. Cái thực là người mà những kinh nghiệm này xảy ra - là người mà cái chán chường xảy ra, là người mà cái phúc lạc xảy ra.

Tìm kiếm tâm linh không phải là về cái gì xảy ra, mà là về nó xảy ra cho ai. Thế thì không có khả năng nào cho bản ngã nảy sinh cả.140

Tâm trí có thể vào lại đấy

Trong thiền đôi khi bạn cảm thấy một loại trống rỗng mà không thực sự là cái trống rỗng. Tôi gọi nó “một loại trống rỗng.” Khi bạn đang thiền, trong những khoảnh khắc nào đó, trong vài giây nào đó, bạn sẽ cảm thấy dường như quá trình suy nghĩ đã dừng lại. Ban đầu những lỗ hổng này sẽ tới. Nhưng vì bạn đang cảm thấy dường như là quá trình suy nghĩ đã dừng lại nên đây là quá trình suy nghĩ, quá trình suy nghĩ rất tinh vi. Bạn đang làm gì nào? Bạn đang nói bên trong, “Quá trình suy nghĩ đã dừng rồi.” Nhưng đấy là gì? Đấy là quá trình suy nghĩ thứ hai đã bắt đầu. Và bạn nói, “Đây là cái trống rỗng.” Bạn nói, “Bây giờ cái gì đó đang sắp xảy ra.” Cái gì vậy? Lần nữa quá trình suy nghĩ mới lại bắt đầu.

Bất kì khi nào điều này xảy ra, bạn đừng trở thành nạn nhân của nó. Khi bạn cảm thấy im lặng nào đó đang choàng xuống, đừng bắt đầu nói lên điều đó, vì bạn đang phá huỷ nó đấy. Đợi đấy - không vì cái gì cả - chỉ đơn thuần đợi thôi. Đừng làm gì cả. Đừng nói, “Đây là cái trống rỗng.” Khoảnh khắc bạn nói ra điều đó, bạn đã phá huỷ nó rồi. Chỉ nhìn nó, thấm nhuần vào nó, gặp gỡ nó - nhưng đợi đấy, đừng nói điều đó ra. Vội gì nào? Qua phát ngôn, tâm trí lại đi vào theo một ngả khác, và bạn bị lừa.

Tỉnh táo về thủ đoạn này của tâm trí đi. Ban đầu điều đó chắc chắn sẽ xảy ra, cho nên bất kì khi nào điều này xảy ra, đợi đấy đã. Đừng rơi vào bẫy. Đừng nói điều gì cả, cứ còn im lặng. Thế thì bạn sẽ đi vào trong cái trống rỗng, và thế thì nó sẽ không là tạm thời nữa, vì một khi bạn đã biết cái trống rỗng thực sự, bạn không thể nào mất nó được. Cái thực không thể nào bị mất đi được; đó là phẩm chất của nó. Một khi bạn đã biết đến kho báu bên trong, một khi bạn đã đi tới tiếp xúc với cốt lõi sâu sắc nhất của bạn, thế thì bạn có thể đi vào trong hoạt động, thế thì bạn có thể làm bất kì cái gì bạn thích, thế thì bạn có thể sống cuộc sống trần gian thông thường nhưng cái trống rỗng sẽ còn lại mãi với bạn. Bạn không thể quên được nó. Nó sẽ đi vào bên trong. Bạn sẽ nghe thấy âm nhạc của nó. Bất kì cái gì bạn đang làm, việc làm sẽ chỉ ở ngoại vi; bên trong bạn sẽ vẫn còn trống rỗng.141

Tâm trí có thể lừa dối bạn

Có những mẫu hình người tìm kiếm bị mắc bẫy. Điều đầu tiên là: hầu hết người tìm kiếm bị lạc trong cảm giác ảo tưởng rằng họ đã đạt tới. Nó cũng tựa như một loại giấc mơ mà trong đó bạn cảm thấy bạn đang tỉnh thức. Bạn vẫn đang mơ đấy - cảm giác của bạn về việc tỉnh thức là một phần của giấc mơ. Cùng loại này cũng xảy ra cho người tìm kiếm.

Tâm trí có khả năng tạo ra ảo tưởng rằng “bây giờ chẳng có đâu mà đi, mình đã đạt tới rồi.” Tâm trí là kẻ lừa dối, và chức năng của thầy đối với người trong điều kiện này là làm cho người đó tỉnh táo rằng đây không phải là thực tại mà chỉ là mơ, rằng người đó còn chưa đạt tới.

Điều này có thể xảy ra tại nhiều điểm, lặp đi lặp lại. Và người ta có thể bị bực tức và khó chịu với thầy chỉ vì lí do đơn giản rằng bất kì khi nào bạn cảm thấy bạn đã đạt được nó, thầy đơn thuần lấy nó đi và đẩy bạn trở lại với trạng thái vô hiểu biết của mình.

Chẳng hạn, sự việc đã xảy ra liên tục với một đệ tử người Đức - người đó có cảm giác rằng người đó đã trở nên chứng ngộ. Và sức mạnh của ảo tưởng lớn đến mức người đó không thể giữ nó trong mình được, người đó phải đi nói với người khác.

Người đó chắc chắn thế. Điều này đã xảy ra ba lần, và bởi vì sự chắc chắn của mình mà người đó đến Ấn Độ để được ân huệ của tôi. Một cách tự nhiên, để biểu lộ sự chắc chắn của mình mà người đó đến với ân huệ của tôi. Mỗi lần tôi đều phải nói với người đó, “Bạn bị lừa dối bởi tâm trí bạn thôi. Chẳng cái gì xảy ra cho bạn cả, bạn vẫn là con người cũ - con người mới còn chưa tới. Và tất cả những điều bạn đang làm - viết thư tới liên hợp quốc, tới các chính phủ khác - đều chỉ là con đường của bản ngã. Bạn vẫn đang trong sự kìm kẹp của bản ngã.”

Rất dễ dàng sống trong mơ đẹp. Khó mà thấy mơ của bạn bị thực tại làm tan tành. Trong kinh sách cổ phương Đông điều đó được gọi là sức mạnh của ảo vọng maya. Tâm trí có quyền năng thôi miên để tạo ra bất kì ảo tưởng nào. Nếu bạn theo đuổi điều gì đó, một cách liều lĩnh, một trong những chức năng của tâm trí là tạo ra ảo tưởng để dừng cái liều lĩnh của bạn lại. Điều đó xảy ra hàng ngày cho mọi người trong mơ của họ, nhưng người ta chẳng học được vấn đề.

Nếu trong đêm bạn lên giường mà bụng vẫn đói, đêm đó bạn sẽ có giấc mơ về ăn những món ăn ngon. Tâm trí cố gắng giúp bạn để cho giấc ngủ của bạn không bị quấy rối; nếu không, bạn đói và bạn chắc chắn sẽ tỉnh dậy bởi cơn đói. Tâm trí cho bạn giấc mơ rằng bạn đang ăn thức ăn ngon theo sở thích, cái làm thoả mãn tâm trí. Cái đói vẫn còn nhưng giấc ngủ, không bị quấy rối. Cái đói bị che phủ bởi ảo tưởng của giấc mơ; nó bảo vệ giấc ngủ của bạn.

Trong giấc ngủ bạn cảm thấy rằng bụng đầy nước. Nếu tâm trí không tạo ra giấc mơ rằng bạn đã đi vào nhà vệ sinh rồi quay lại và ngủ tiếp, giấc ngủ của bạn sẽ bị quấy rối - và giấc ngủ là cần thiết lớn lao cho thân thể. Tâm trí chăm nom rằng bạn không bị quấy rối nhiều lần; bạn có thể có được giấc ngủ dài, nghỉ ngơi, cho nên vào buổi sáng bạn khoẻ khoắn lại.

Đây là chức năng thông thường của tâm trí; trên bình diện cao hơn cũng điều như vậy xảy ra. Một đằng là giấc ngủ thông thường và sự thức tỉnh thông thường mà tâm trí ngăn cản. Trên con đường, đó là giấc ngủ phi thường và sự thức tỉnh phi thường, nhưng tâm trí đã được lập trình sẵn - nó chỉ là một thứ máy móc. Nó đơn thuần làm công việc của mình mà chẳng băn khoăn, vì nó không có cách nào kiểm tra được liệu đấy là giấc ngủ thông thường hay giấc ngủ tâm linh, thức tỉnh thông thường hay thức tỉnh tâm linh.

Với tâm trí tất cả đều như nhau. Chức năng của nó là giữ cho giấc ngủ của bạn không bị động chạm tới và tạo ra rào chắn cản bất kì cái gì quấy rối giấc ngủ bạn. Nếu bạn đói, nó cho bạn thức ăn; nếu bạn đang liều lĩnh tìm kiếm chân lí, nó cho bạn chân lí, nó cho bạn chứng ngộ. Bạn yêu cầu bất kì cái gì, nó cũng sẵn sàng đem điều đó cho bạn. Nó có thể tạo ra ảo tưởng về những cái thực – đó là quyền năng cố hữu của nó.142

Xem tiếp Chương 71 – Quay  về Mục lục